Гурван дарга маань гурван ч станц чирээд ирлээ. Аль нь эхэлж ашиглалтад орох юм бол


Newszone.mn
3-р сарын 18
12 цаг 23 минут

Монгол Улс стратегийн хоёр гол бүтээгдэхүүнээр гадны улсаас хараат байдгийн нэг нь эрчим хүч. Улсын хэмжээнд жилдээ 8.8 тэрбум кВт цахилгаан эрчим хүч хэрэглэдгээс 20 хувь буюу 1.8 тэрбум кВт-ыг хойд хөршөөс татдаг. Нэг кВт цахилгааныг 9.3 центээр худалдаж авдаг гэхээр жилд ямар их хэмжээний зардал эрчим хүчинд урсдаг нь харагдана. Эрчим хүчний дараагийн импортлогч улс бол БНХАУ. Тус улсаас “Оюу толгой” ХХК жил бүр 1.4 тэрбум кВт эрчим хүч авч, 135.6 сая ам.долларыг төлдөг. Өнөөдөр ч төлсөөр буй юм.

Эрчим хүчний эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх тухай сүүлийн 30 гаруй жил яригдсан. Тавдугаар цахилгаан станц цаасан дээрээ 30 нас хүрчихлээ. Нэг ёсондоо бид цахилгаан эрчим хүчний мөнхийн гачланд байдаг улс орон болоод байна. Өнгөрсөн өвөл үүний горыг нэлээд сайн амсаадахлаа. Хойд хөршид дайн дажин дэгдэж, эрчим хүчний том станцууд нь эвдэрсний улмаас импорт гацаж, Улаанбаатар хотын дүүргүүдэд ээлж дараалан хязгаарлалт хийсээр өвлийг давлаа.

Сонгууль дөхөөд ч тэр үү, манай гурван том дарга цахилгаан эрчим хүчний гурван том төсөл босгож ирээд байна. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Францын Ерөнхийлөгчийг эх орондоо урьж, хоёр улс ураны төсөл дээр хамтрах ажлыг эхлүүлсэн.

УИХ-ын дарга Г.Занданшатар өөрийн төрөлх нутагт Байдрагийн гол дээр Унгар улстай хамтран усан цахилгаан станц барих төсөл ярьж эхэллээ. Бүүр эхлэхдээ хайчилдаг туузыг нь сая Будапештэд хайчилчихаа алдаад ирлээ.

Ерөнхий сайд, Засгийн газрын хувьд ОХУ-тай хамтран атомын цахилгаан станц барих тухай асуудал яригдаад багагүй хугацаа өнгөрч байна. Өнгөрсөн оны аравдугаар сард болсон Монгол Улс болон ОХУ-ын Засгийн газар хоорондын комиссын уулзалтаар ОХУ-ын талаас энэ талаар санал тавьсан гэгдэж буй.

Шинэ зуунд, идэр есийн хүйтэнд тог цахилгаанаа хязгаарлуулсан нийслэлчүүд, нийт монголчуудын хувьд энэ бол нэлээд сонирхол татах сэдэв. Одоо ерөөсөө аль төсөл нь эхэлж ашиглалтад орохыг хараад хэвтэх л үлдэх болчихоод байна. Олдохлоороо өлдөнө гэж өвөг дээдэс ярьдаг байв даа. Нэг дор яасан ч олон төсөл эхлүүлчих болов гэж гайхмаар. Энэ бүхэн үнэн үү худал уу, сонгуулийн солиорол уу гэдэг нь одоохондоо тодорхойгүй байна. Монголд цахилгаан станц барих төслийг жагсаавал боть болох хэмжээний түүх бий. Ус, нар, салхи гээд төрөлжөөд хүртэл явчихна. Гэхдээ аль нь ч яваагүй, цаасан дээр л үлддэг. Харин хамгийн гайгүй явсан, бас Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэний их зүтгүүлсэн нэг төсөл бий. Хамгийн нааштай, ажил хэрэг болохоор төсөл нь Эрдэнэбүрэнгийн усан цахилгаан станц байх ёстой. Ерөнхий сайдаас эхлээд төрийн өндөрлөгүүд саяхныг хүртэл энэ төслийг онцолж, ажил хэрэг болгохоор мэдэгдэж байв. Чухам өнөөдөр энэ том төсөл юу болсон болоод төрийн өндөрлөгүүд тойрч гүйгээд хаа холын Унгар, Франц, ОХУ-тай хамтрах шинэ төсөл яриад явчихав. Үүнээс гадна олон жилийн түүхтэй Эгийн голын усан цахилгаан станц ч бий. Нар салхины өчнөөн төсөл хөтөлбөр ч байгаа. Эдгээр төслүүд өнөөдөр ямар шатанд явж байгаа нь, хэзээ ашиглалтад орох нь тодорхойгүй байсаар ирлээ.

Ингээд харвал шинэ төслүүд ажил хэрэг болно гэхэд үнэмшилгүй сонсогдож байна. Түүний оронд Эрдэнэбүрэнгээ баталгаатай ажиллуулна аа гэсэн бол өөр сонсогдох байлаа. Нөгөө нүүрсээ 50 км зөөгөөд хилээр гаргачих байсныг 5000 км тойруулж Владивостокоор гаргана гэдэг шиг болоод явчихав уу. Үнэндээ Европын холбооны

улсууд дундаа хамгийн ад шоо, хэрүүл маргаан тарьдаг Унгар улс манайд цахилгаан станц барьж өгч чадах уу. Тийм зээл өгчих эдийн засагтай, бас өөрсдөө бариад өгчих технологитой л юм байх даа. Европын холбоо нь бол мөнгө өгөхгүй өгнө гээд л сүйд болоод байгаа харагддаг. Сая Шведийг НАТО-д элсэхэд нь тавьсан хоригоороо наймаалцаж хэдэн евро олж байгаа л харагдаж байсан. Харилцааны хувьд бол Хүннү гүрнээс эхтэй гээд хоёр тал сүйд болдог л доо.

Эрчим хүчээ худалдаж хэдэн доллар олж байгаа ОХУ өөрсдөө гүйж ирээд цахилгаан станц бариад өгчихөөр бизнест нь зүгээр үү. Ядаж л дайн дажинтай, ядарч зүдэрч байгаа улс орон ийм төслийг хэрэгжүүлэх чадвар чансаа, зав зай энэ цаг үед байх уу. Орос хүмүүс болохоороо л өөрсдийн бизнесээ хохироон байж цахилгаан станц барьж өгдөг юм байлгүй дээ. Тэрнээс энгийн дээрээс нь тэнэг бид бол хэдэн цаасаа олохоо бодоод аль болох л тэр ажлыг нь гацаах гэж зүтгэнэ.

Францын “Арева”-тай байгуулсан гэрээ сүүлийн саруудад бүтэлгүй болсон сураг дуулдаж байгаа. Манайхны татварын орчин гэрээ байгуулахад саад болсон гэх битүү хатуу мэдээ дуулдаад таг чиг болсон. Уул нь өвөг дээдэсийн хүсэж байсан гуравдагч орны хөрөнгө оруулалт бол энэ Арева л юм шүү дээ. Ингээд харвал гурван том даргын зүтгүүлж буй дээрх төслүүд аль нь ч итгэл үнэмшил, болж бүтэх магадлал муу болоод явчихлаа.

Ерөөсөө энэ бол олон нийтэд тодорхой байгаа зүйл л дээ. Дотооддоо, өөрсдөдөө 30 жил эрчим хүчний төсөл ярьж зодолдсон. Хэзээ мөдгүй эрчим хүчээ үйлдвэрлэчих боломжтой төслүүд байхад л гацаачихдаг технологи манайд бий. Уг нь Монгол орон бол сэргээгдэх эрчим хүчний диваажин гэж нэг хэсэг яригдаж байв. Энэ тухай манай сонин ч нийтлэлийн бодлогоороо дэмжин, бичсээр ирсэн. Сүүлийн үед ураны төслүүд дэлхийд цойлж байгаа. Монголд ч ихээхэн нөөц бий. Гэвч аль аль нь хэзээ ч ажил хэрэг болдоггүй, хараалын гэмээр сонин тогтолцоо эрчим хүчний салбарт бий болжээ. Энэ нь дотоодоос биш гаднаас гэдэг нь тодорхой. Нэг ёсондоо Монголыг Оросууд удирдсаар байна гэдгийн илрэл энэхүү эрчим хүчний асуудал. МАН-ыхан ийм мэхэнд дахин дахин ороод нэгдүгээрт, уйддаггүй, хоёрдугаарт, хаширдаггүй, гуравдугаарт, Монголоо боддоггүй хэрэг үү. “Дуулсан дуундаа өөрөө уяраад” гэгчээр худал яриад тэрэндээ өөрсдөө үнэмшээд явчихдаг юм уу.

Ямартаа ч шинээр яригдаж байгаа эрчим хүчний төслүүдийг харъя, хүлээе. Сонгууль дөхсөн ээлжит шоу битгий байгаасай гэж давхар хүсье.

Б.Энхзаяа

Эх сурвалж: Өдрийн сонин



АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд манай байгууллага хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан бөгөөд мөн IP хаяг ил гарсан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл бичих





Шинэ мэдээ

Өмгөөлөгч О.Баярмаа: УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатарын УДШ-ийн тогтоол гарч шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа эхэлснээр бүрэн эрх дуусгавар болно2 сар 5. 15:50УИХ-ын гишүүд Тавантолгой түлш компанийн үйлдвэрт ажиллалаа2024, 12 сар 21. 16:34Д.Өлзийбат: Шахмал түлшинд химийн бодис ашигласан зүйл огт байхгүй2024, 12 сар 21. 16:32Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын мэргэшсэн зөвлөхүүд Зүүн үйлдвэрт ажиллалаа2024, 11 сар 28. 16:30Ажилнуудыг чадавхижуулах сургалтад хамруулж байна2024, 11 сар 11. 16:28Борлуулалтын 380 цэгийн борлуулагчтай уулзлаа2024, 11 сар 1. 17:26Тавантолгой түлш компани 89.000 тонн шахмал түлшний нөөцтэй байна2024, 10 сар 15. 10:23Б.Хуягбаатар: Аливаа ажлыг гал унтраах бус бүтээмжтэй, сууриар нь шийдэхийг зорьдог2024, 10 сар 4. 15:23Цэнхэр Чип: хөрөнгийн зах зээлийн цэнхэр чипүүд2024, 9 сар 29. 16:19Ногоон технологи 2024 өдөрлөгт оролцож байна2024, 9 сар 18. 16:22Ногоон автобусны хэргийг “Тэнүүн огоо”-гийн А.Ганхуягт тохох уу?!2024, 9 сар 17. 13:40Нүүрсний хэрэг прокурор дээр замхарч, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн захирал асан Б.Ганхуягаар "туг тахив" уу?!2024, 9 сар 17. 12:15Том хулгайд холбогдсон улстөрчид шарх байтугай шалбархай ч үгүй үлдэж, өөр хүмүүс хэлмэгддэг үү?2024, 9 сар 17. 11:40Н.Цэлмүүн: Цементийн үнэ зөвхөн үйлдвэрлэгчдээс хамаардаггүй2024, 9 сар 17. 11:31Намууд сонгуульд албан тушаалын төлөө л оролцдог2024, 9 сар 17. 11:30АТГ-ынхан ЭМДЕГ-ын дарга Л.Бямбасүрэнг баривчилжээ2024, 9 сар 17. 11:20Нойтон цас орж, тариалангийн бүс нутгаар цочир хүйтэрч болзошгүйг анхааруулж байна2024, 9 сар 17. 10:34Сайд биш сайд, улстөрч биш улстөрч...2024, 9 сар 17. 10:24Г.Ёндонг Ковидын хуулиар 2022 онд дөрвөн сарын хугацаатай “Эрдэнэт”-ийн захирлаар томилжээ2024, 9 сар 17. 10:00Б.Баяраа: Шигшээ багийн дасгалжуулагчид олдоогүй мандат “Арслан” клубын Б.Баттулгад л очсон2024, 9 сар 17. 9:20Алтанбулаг хилийн боомтоор алдагдсан утаснууд гаргах гэж байсан иргэнийг саатуулжээ2024, 9 сар 17. 8:31“Их хэмжээний буцалтгүй мөнгөн тусламж олгоно” гэх зараар иргэдийг залилж эхэлжээ2024, 9 сар 17. 7:33Галлагааны улирал эхэлж байгаатай холбогдуулан “Сайн” карт ашигладаг иргэд Та бүхэн өвлийн бэлтгэлээ хангана уу.2024, 9 сар 6. 16:20Японы Hitachi компани AR технологид суурилсан тоглоомтой тоос сорогч бүтээжээ2024, 8 сар 31. 15:07Сайн уу? Монгол улсад дахь Инсадонгд тавтай морилно уу!2024, 8 сар 28. 13:00Шахмал түлш борлуулах борлуулагч нарыг сонгон шалгаруулах нээлттэй ажлын байрны зар2024, 8 сар 27. 11:18Тавантолгой түлш компанийн удирдах ажилтнуудад Авлигатай тэмцэх газраас сургалт зохион байгууллаа2024, 8 сар 23. 14:23Тавантолгой түлш компанийн удирдлагууд Зүүн үйлдвэрийн өвлийн бэлтгэл ажилтай танилцлаа2024, 8 сар 14. 17:14Нийслэл дэх төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын 159 сургуульд СУЛ ОРОН ТОО байна2024, 8 сар 13. 12:24Баяр, наадмын үеэр 20 гаруй гар утас, хөөрөг хулгайлсныг илрүүлжээ2024, 8 сар 13. 12:22

Эхлэл  Редакцын бодлого  Холбоо барих NEWSZONE.MN © 2025 он. Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан.